Bouwtekeningen voor steigerhout en pallets.

Als je aan het klussen bent kom je regelmatig ijzeren voorwerpen tegen die verroest zijn.
Deze roest kunnen we op meerdere manieren proberen kwijt te raken:

• Schuurpapier en staalborstels zijn de meest gebruikte materialen waar doe het zelvers roest mee verwijderen.
  Schuurpapier is alleen geschikt voor vlakke objecten en ronde buizen.
  Een staalborstel die je op de boormachine of slijptol monteert is een uitstekend hulpmiddel bij het verwijderen van roest.
  Ontroesten op deze manier kost kracht en tijd, het is een vies karwei vanwege alle roest die loskomt.
• Zandstralen en verwijderen van roest met een slijpmiddel wordt doorgaans door gespecialiseerde bedrijven gedaan, maar er zijn ook zandstraal en gritstraal machines die je voor een dag kunt huren.
• Roest omvormers worden direct op de roestlaag aangebracht.
  De meeste van deze zgn. omvormers sluiten de roest luchtdicht af waardoor er in theorie geen verdere oxidatie meer kan plaatsvinden.
  Andere omvormers bewerkstelligen een reactie met het ijzer oxide waardoor er een nieuwe verbinding ontstaat die niet verder woekert.
• Roest verwijderen met een zuur.
  Hieronder leest u een beschrijving van de verschillende zuren waarmee roest kan worden verwijderd.

Ontroesten met een reactie door een zuur.

Tandwiel in verschillende stadia van ontroesten.

Ferri-ijzer reduceren tot ferro (3+ reduceren tot 2+)
Deze methode bestaat er eigenlijk in dat je de roest omvormt tot een product dat oplosbaar is in water of in het reactiemilieu.

Voor deze roest verwijdering methode komen twee groepen van zuren in aanmerking:

• Minerale zuren om mee te ontroesten zijn zoutzuur en fosforzuur.
  Waterstoffluoride is een zeer efficiënt reducerend middel.
  Het is echter zo aggresief dat het niet bruikbaar is in ons amateurmilieu.De minerale zuren zwavelzuur en salpeterzuur zijn niet geschikt om te ontroesten, deze zuren oxideren het ijzer.
• Bruikbare organische zuren zijn oxaalzuur citroenzuur en wijnsteenzuur.
  Azijnzuur en mierenzuur zijn zwakke organische zuren met weinig of geen resultaat op ijzeroxydes..

Bij het gebruik van deze scheikundige producten moeten absoluut een aantal voorzorgsmaatregelen genomen worden.

Ze kunnen de huid aantasten of schade aan de longen veroorzaken door inademing van dampen en ze kunnen zeer giftig zijn door inname langs de mond.
De meest gevaarlijke of giftige producten zullen om die reden hier niet behandeld worden.

Dit zijn de belangrijkste voorzorgsmaatregelen als je ijzer gaat ontroesten met een zuur of omvormer:

• Draag altijd geribbelde rubberen handschoenen.
• Een goed aan het hoofd aansluitende veiligheidsbril.
• Een goede beluchting waarbij je niet de kans loopt om dampen in te ademen (werk liefst in de buitenlucht).
• Gebruik zoveel mogelijk onbreekbare behouders voor de vloeistoffen, gebruik absoluut geen metalen vaten.
• Gebruik ook geen metalen gereedschap maar houten tangen om de stukken vast te nemen.
• Gebruik een groot schort van plastic of zuurbestendig rubber.
• Giet nooit water in een zuur om het te verdunnen, maar doe het andersom door het zuur in water te gieten om het te verdunnen.
• Zoals altijd wanneer je met schadelijke stoffen werkt mag je ook hierbij niet eten ,drinken of roken.

Roest verwijderen met zoutzuur.

Zoutzuur is goedkoop en gemakkelijk in de handel te vinden.
Dit zuur is meestal verkrijgbaar in een 35% oplossing, het zuur is sterk en zet ijzeraanslagen om in ijzerchloride.
Het omgevormde product ijzerchloride is zeer goed oplosbaar in water.

IJzerchloride heeft helaas de neiging zich om te zetten in geel ijzerhydroxide.
Ijzer hydroxide is een geel product dat zich afzet in elk spleetje.
Daarom is het best vooraleer een stuk in een zoutzuur oplossing te leggen het voldoende lang in water te leggen opdat elke porie en spleet reeds gevuld zou zijn met water.

Nabehandeling.
Overmatig wassen en spoelen na de behandeling is ook absoluut nodig om de laatste restjes ijzerchloride en zoutzuur te verwijderen.
Zoutzuurresten kunnen in de riolering gegooid worden nadat ze volledig geneutraliseerd werden door bvb calciet.

Onroesten met fosforzuur.

Fosforzuur is meestal in de handel in een sterkte van 75%, als een kleurloze stroperige vloeistof.
Fosforzuur werkt trager dan zoutzuur.
Als de oplossing wordt verwarmd naar 30 à 40 graden wordt de reactie een stuk sneller.

Voordelen van deze methode om ijzer te onroesten:
Fosforzuur creëert geen onoplosbare, gele ijzerhydroxydes.
Het zuurt reageert niet op fluoriet en kan daar dan ook gebruikt worden om kalkaanslagen te verwijderen.
Dit zuur is ook bruikbaar op gevoelige sulfides, maar er komt hierbij wel gas vrij (je moet ermee werken in de buitenlucht).
Zoals bij andere zuren moet je hierbij steeds voorzorgen nemen voor de huid en tegen inademen van gas.

Nabehandeling.
Neutraliseren met kalkpoeder voordat je de onroesting vloeistof weggooit via de gootsteen.

Ontroesten met oxaalzuur.

Oxaalzuur wordt verkocht als een wit poeder.
De gebruikelijke sterkte is een oplossing van 10gr. in 100 ml gedemineraliseerd water, dat geeft een 10% oplossing.
Het oplossen van oxaalzuur gaat sneller in lauw tot warm water.
Met oxaalzuurt reduceert Fe 3+ naar Fe 2+en vormt daarbij complexe zouten.
Het ontroesting proces veroorzaakt ook een gele neerslag en als er kalk aanwezig is in het water vormt dit het onoplosbare calciumoxalaat.

Door in de oplossing wat aluminium te leggen vermindert dit de vorming van gele neerslag.
Bij opwarming van de oplossing werkt dit product zeer goed, maar ook bij dit zuur komen er giftige dampen vrij.
Oxaalzuur is een giftig product, zowel door opname via de mond, inademing of indringing via de huid.

Bij gebruik van oxaalzuur moet u absoluut alle mogelijke veiligheidsvoorschriften respecteren.
Handschoenen, bril op, niet roken eten of drinken.

Nabehandeling.
Afspoelen met veel water, de gele neerslag verwijderen kan met wijnsteenzuur.

Roest verwijderen met citroenzuur.

Citroenzuur is een zuur dat voorkomt in citroenen en andere citrusvruchten.
Het is als een wit kristallijn poeder in de handel.
Dit is een zwak zuur en het minst giftige van de zuren om mee te ontroesten.
Citroenzuur vormt net zoals oxaalzuur ook complexe zouten.
Daarom vormt dit ook “vervelende gele producten” zoals bij oxaalzuur.

Het zuur is uitstekend oplosbaar in water.
Omdat je heel wat van dit zuur nodig hebt kunnen de kosten behoorlijk oplopen.
Het grote voordeel is het geringe gevaar en daarmee samenhangende handelbaarheid.
Opwarmen versnelt de actie en is daarom aanbevolen.

Wijnsteenzuur om roest te verwijderen.

Wijnsteenzuur wordt gebruikt in de voedingsindustrie als anti oxydant.
Het wordt verkocht als een wit kristal poeder.
Wijnsteenzuur is een zwak zuur en is net als citroenzuur tamelijk ongevaarlijk in het gebruik.
Je kunt hiermee roest verwijderen, het middel heeft als voordeel dat het geen gele neerslag achterlaat.

Wijnsteenzuur heeft slechts een zwakke werking op dikke korsten roest, daarvoor is een sterker zuur beter geschikt.
Het meest economische gebruik is als je wijnsteenzuur alleen gebruikt om na het gebruik van een sterker zuur de gele aanslag op te lossen.
Wijnsteenzuur is niet goedkoop, je zult er daarom zuining mee moeten omgaan.

Neutraliseren van het zuur met een base.

Basen worden niet gebruikt om ijzeroxydes te verwijderen maar om zuren en zure oplossingen te neutraliseren.
De basen die geschikt zijn om zuren te neutraliseren zijn Natriumbicarbonaat – Bijtende soda of natriumhydroxide – Kalk Kaliumhydroxide.